Dos poetas de Chiapas
María Enriqueta Lúnez Pérez
VAYCHILETIK/SUEÑOS
Ta xkil nichimaj
te ta yut nab mu xvul ta jol,
xi’emun, mu o no’ox jna’ mi vu’unun
mu jna’ k’ucha’al jech li jvayiche.
Ta anil chijatav
yu’un skoj anjeletik xchi’uk pukujetik
ja’ ti ta spojbe sbaik
ti jkuxlejale. |
|
Me veo florecer
dentro de un lago que no recuerdo,
temerosa y confundida
de un sueño que no comprendo.
Desesperadamente huyo
de los ángeles y demonios
que se baten
por adueñarse de mi. |
Poeta en lengua Bat´si Kóp (tsotsil), originaria de San Juan Chamula.
Mikeas Sánchez
TSOTSKU’Y/FORMACIÓN
KUYAY’
Dsanga’ajkuy’omo
meya’nü
üj’ nsejkmuja’ajpa
jinam’ kye’esen’omoüj’ yomo’ajku’y
Tujkübiatsimij’jomesis’omo
mij’jomenaka’omo
yeng’babütumdum’jama
dyüjkubiaüj’ yomo’ajkuy’omo
kaebümixü’
dyajk’tajspa
tsujtsi’büjonchi’jindam
üjtsü’xyüsubabümijtsi
jarü’büistyüjk
yachokobyü
ichi’jinbü |
|
SIETE
Dentro de mi redondez
agua marina
mi vientre se expande
hasta la desaparición de mi sexo
Me incorporo a tus formas exquisitas
a tu piel de camaleón
en constante movimiento
Te incorporas a mi vulva
gata enferma
me invades obsesivamente
de pájaros azules
y ya no soy sino el reflejo de tus pretensiones
invasora
terrible
maligna |
Poeta de lengua tsuni (zoque del centro), originaria de Chapultenango.
Poemas aparecidos en la revista electrónica Colibrí,
publicación en lenguas originarias, número 77, mayo de 2012.